Zostań programistą CNC od zaraz!

Drogi czytelniku, zapewne po przeczytaniu ostatnich artykułów jesteś zakochany w świecie obróbki skrawaniem. Wiesz, jakie są podstawowe różnice pomiędzy frezowaniem, a toczeniem. Zaczynasz przeglądać katalogi narzędziowe i zachwycasz się różnorodnością narzędzi. Kinematyka maszyn oraz parametry skrawania pochłaniają Cię bez reszty. Cudownie, ale co dalej? Co zrobić, żeby zostać programistą tu i teraz? Zapraszam do przeczytania artykułu, po których będziesz mógł/mogła napisać swój pierwszy kompletny program. Zaczynajmy!

Programowanie na bazie kodu ISO (International Standard Organisation) jest absolutną podstawą. Oczywistym jest, że ISO przewiduje tylko pewien podstawowy zestaw poleceń, przez co widać różnicę pomiędzy układami sterowania różnych producentów, ale spokojnie – dzięki tej podstawowej bazie możesz rozpocząć programowanie praktycznie w każdym układzie CNC – FANUCu, Sinumeriku, Heidenhainie czy innych sterowaniach.

Rozpocznę od przykładu (frezowanie – FANUC):

%
O0001 (TWOJ PIERWSZY PROGRAM)
T1 M6
S6000 F3000 M3 M8
G0 G90 G54 G17 X0 Y0
G43 H1 D2 Z200
… psst tutaj jest miejsce na serce programu, czyli konkretne bloki związane z ruchem roboczym
G0 Z200
M30
%

1. O0001 (TWOJ PIERWSZY PROGRM)
Pierwszy blok (nie licząc %) to numer programu, w tym przypadku program numer 1. Następnie komentarz w nawiasie. Wszystko, co będzie w nawiasie, będzie ignorowane przez maszynę. Inaczej sprawa ma się w Heidenhainie, tam wszystko za * jest komentarzem.

2. T1 M6
T to zawsze narzędzie w tym przypadku o numerze 1. M6 – wymiana narzędzia.

3. S6000 F3000 M3 M8

• • • S – obroty [obr/min]
    • F – posuw minutowy [mm/min] (*Dlaczego posuw minutowy? O tym więcej w dalszej części artykułu)
    • M3 – włączenie obrotów CW (clockwise), czyli według wskazówek zegara.

Będąc przy temacie obrotów jeszcze mamy dwie opcje:
M4 – włączenie obrotów CCW (counterclockwise), czyli przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Częściej spotykany przy toczeniu niż frezowaniu.

M5 – wyłączenie obrotów

M8 – włączenie chłodziwa

M9 – wyłączenie chłodziwa

4. G0 G90 G54 G17 X0 Y0

Najbardziej rozbudowany blok w dzisiejszym artykule. Ale po kolei:

• • • G0 – ruch szybki
    • G90 – programowanie absolutnie (brzmi nieźle) a prosto tłumacząc to po tym kodzie maszyna wie, że wszystkie kolejne wartości koordynatów XYZ odnoszą się do punktu zerowego.
    • G91 – programowanie przyrostowe, przeciwieństwo G90. Czyli kolejny określony punkt odnosi się do punktu wcześniejszego (!) a nie do punktu zerowego. W takim układzie bardzo łatwo o pomyłkę.
    • G54 – wybór bazy 54. Podstawowe bazy zaczynają się od numeru 54 a kończą na 57.
    • G17 – deklaracja płaszczyzny roboczej w tym przypadku X/Y
    • G18 – płaszczyzna Z/X – standardowo używana przy toczeniu
      G19 – płaszczyzna Y/Z
    • X0 Y0 – pozycjonowanie w osi X i Y

5. G43 H1 D2 Z200
Baaardzo ważny blok programu. Nigdy nie deklaruj Z wcześniej niż w tym bloku. Dopiero w tym miejscu zostaje wczytana długość naszego wybranego narzędzia T1 z tabeli narzędziowej.

• • • H1 D2 – kolejno długość i promień narzędzia wpisane w tabeli narzędziowej
    • Z200 – pozycja narzędzia 200 mm od punktu zero

6. G0 Z200
Odjazd narzędzia ruchem szybkim na pozycję Z200. Dobrze kończyć program bezpiecznym odjazdem w osi Z.

7. M30
Koniec programu z przewinięciem na jego początek.

Tym zgrabnym M30 zakończyłam krótką analizę przykładowego programu na frezarkę. Chyba nie było tak źle? Poniżej przedstawię Ci jeszcze kilka ważnych kodów, które mogą znaleźć się w programach w innych sterowaniach oraz w budowie programu na toczenie.

TOCZENIE

• • • T0101 – tutaj o M6 zapominamy. Wywołanie narzędzia T1 z korekcją 1
    • G50 S1000 – maksymalna wartość obrotów ustawiona na 1000. Nie radzę planować czoła wałka bez tej funkcji, ojjj nie radzę. PS. W Sinumeriku nie mamy G50 a mamy funkcję LIMS=1000.
    • G96 – stała prędkość skrawania [m/min] np. G96 S200
    • G97 – wyłączenie stałej prędkości skrawania np. G97 S1500 [obr/min]
    • G98 – posuw w [mm/min] np. G98 F1000 *w Sinumeriku G94 (!)
    • G99 – posuw w [mm/obr] np. G99 F0.25 *w Sinumeriku G95 (!)

SINUMERIK

• • • Początek programu deklarowany, jako:
      %_N_TWOJ PIERWSZY PROGRAM_MPF
    • Każdy blok ponumerowany
      N10
      N20
      N30
      …
    • Praktycznie na początku programu znajdziecie G71 (podobnie w Heidenhainie), czyli wszystkie wymiary podawane w [mm]. Jeżeli macie ochotę programować w calach to wpiszcie G70.

HEIDENHAIN

• • • Początek programu deklarowany, jako:
      %TWOJ PIERWSZY PROGRAM G71*
    • Kolejne dwa bloki są poświęcone określeniu półfabrykatu
      N10 G30 G17 X+0 Y+0 Z-20*

      N20 G31 X+100 Y+80 Z+0*

    • Koniec programu po M30 ma postać:

N99999999 %TWOJ PIERWSZY PROGRAM G71*

Muszę przyznać, że program w Heidenie w ISO wygląda dosyć nienaturalnie. Jeszcze będąc na studiach programowaliśmy głównie tekstem otwartym i to właśnie tą wersję spotkacie najczęściej:

0    BEGIN PGM TWÓJ PIERWSZY PROGRAM MM

1    BLK FORM 0.1 Z X+0 Y+0 Z-20

2    BLK FORM 0.2 X+100 Y+80 Z+0

…

END PGM TWÓJ PIERWSZY PROGRAM MM

Na dziś to już koniec. Mam ogromną nadzieję, że materiał przedstawiony w dzisiejszym artykule będzie dla Was pomocny.

Natalia Matuszczyk